Διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων & Αρμοδιότητες συμβούλου Δημοσίων Σχέσεων

Το Δελτίο Τύπου ως Εργαλείο Δημοσίων Σχέσεων

Το 1965 στην Αθήνα υπογράφηκε ο Κώδικας των Αθηνών , ο Διεθνής Κώδικας Δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων που εφαρμόζεται και σήμερα από όλα τα επιστημονικά σωματεία των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως .Στο βιβλίο Η ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ του Δημήτρη Φερούση , μπορείτε να μελετήσετε αναλυτικά τα 13 άρθρα του Κώδικα των Αθηνών και τη φιλοσοφία αυτών .

 Ο Νέος κώδικας δεοντολογίας των Δημοσίων Σχεσέων

 Ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ . Η ΛΑΜΠΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ .
Ο πατέρας του επαγγέλματος των Δημοσίων Σχέσεων ο Άιβι Λή εργαζόταν ως δημοσιογράφος έως το 1903 , όπου αρθρογραφούσε καλύπτοντας το ρεπορτάζ μίας μεγάλης απεργίας των εργαζομένων στους Αμερικανικούς Σιδηρόδρομους . Η σύγκρουση μεταξύ εργατών και διοίκησης πήρε τραγικές διαστάσεις. Ο δημοσιογράφος Άιβι Λή σκέφτηκε πως εάν έφερνε στο ίδιο τραπέζι να συνομιλήσουν διοίκηση και εργάτες ενδεχομένως να βρισκόταν κάποια λύση . Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε και τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά . Βρέθηκε ειρηνικά , ανθρώπινη , ειλικρινής , βιώσιμη λύση . Ο Άιβι Λή άφησε τη δημοσιογραφία και ίδρυσε την πρώτη εταιρεία Δημοσίων Σχέσεων .
To 1960 ιδρύθηκε η ΕΕΔΣ – Ελληνική Εταιρεία Δημοσίων Σχέσεων , το επιστημονικό σωματείο των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελλάδα .
Ο “πατριάρχης”  (πρωτεργάτης) των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελλάδα , ο Μάνος Παυλίδης διετέλεσε πρόεδρος της IPRA (International Public Relations Association ) , από το 1973 έως το 1976 , ενώ το 1964 είχε εκλεγεί στη θέση του Γραμματέα .
Το 1965 στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε το παγκόσμιο συνέδριο της IPRA ( International Public Relations Association ) και εδώ υπογράφηκε ο περίφημος Κώδικας των Αθηνών , ο Διεθνής Κώδικας Δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων που εφαρμόζεται αδιάλειπτα από τότε  από όλα τα επιστημονικά σωματεία των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως . Δηλαδή όλοι οι επαγγελματίες των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως εφαρμόζουν και ασπάζονται τον Κώδικα Ηθικής και Δεοντολογίας , τον Κώδικα των Αθηνών .
Εκ των συντακτών του Κώδικα ο Μάνος Παυλίδης .
ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ .
Άρθρο 1.
Ο επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να προσπαθεί ώστε , να συμβάλλει στην πραγμάτωση των ηθικών και πνευματικών προυποθέσεων που επιτρέπουν στον άνθρωπο να αναπτύσσει την προσωπικότητα του και να απολαμβάνει τα απαράγραπτα δικαιώματα του που αναγνωρίζονται από την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Άρθρο 2.
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να προσπαθεί ώστε να καθιερώνει επικοινωνιακά πρότυπα και διαύλους επικοινωνίας , ώστε ενθαρρύνοντας την ελεύθερη ροή των ουσιωδών πληροφοριών , να καθιστά κάθε μέλος της κοινωνικής ομάδας ενημερωμένο και να του παρέχει τη συνειδητοποίηση της προσωπικής του συμμετοχής και ευθύνης αλλά και της αλληλεγγυότητας του πρός τα άλλα μέλη .
Άρθρο 3.
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να προσπαθεί να συμπεριφέρεται πάντα και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες , με τρόπο που να καταξιώνεται της εμπιστοσύνης εκείνων με τους οποίους έρχεται σε επαφή.
Άρθρο 4 .
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να προσπαθεί ώστε να λαμβάνει υπόψη του , ότι επειδή η φύση του επαγγέλματος του αναφέρεται στο κοινό , η επαγγελματική του συμπεριφορά – συχνά και ιδιωτική – αντανακλάται στον τρόπο που κρίνεται το επάγγελμα στο σύνολο του.
Άρθρο 5.
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων , είναι υποχρεωμένος , να τηρεί κατά την άσκηση του επαγγέλματος του, τις αρχές και τους ηθικούς κανόνες της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Άρθρο 6.
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων , είναι υποχρεωμένος , να σέβεται και να περιφρουρεί την αξιοπιστία της ανθρώπινης προσωπικότητας και να αναγνωρίζει σε κάθε άτομο το δικαίωμα να διαμορφώνει μόνο του την προσωπική του κρίση.
Άρθρο 7.
Ο επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων είναι υποχρεωμένος να καθιερώνει τις ηθικές, πνευματικές και ψυχολογικές συνθήκες για ειλικρινή διάλογο και να αναγνωρίζει το δικαίωμα των συμμετεχόντων να θέτουν το θέμα τους και να εκφράζουν τις απόψεις τους.
Άρθρο 8 .
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων είναι υποχρεωμένος , να ενεργεί σε όλες τις περιπτώσεις με τρόπο που να λαμβάνει υπόψη του τα συμφέροντα και των δύο συμμετοχόντων μερών : του Οργανισμού πρός τον οποίο παρέχει τις υπηρεσίες του και του άμεσα ενδιαφερομένου κοινού.
Άρθρο 9 .
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων είναι υποχρεωμένος , να τηρεί τις υποσχέσεις και υποχρεώσεις του , οι οποίες πρέπει να διατυπώνονται πάντοτε με τρόπο που να μην αφήνει περιθώρια παρερμηνείας και να ενεργεί νομότυπα και με ακεραιότητα σε όλες τις περιπτώσεις , έτσι ώστε να διατηρεί την εμπιστοσύνη των πελατών ή των εργοδοτών του παρελθόντων ή παρόντων , καθώς και όλων των ομάδων κοινού που αφορούν οι ενέργειες του .
Άρθρο 10 .
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων , πρέπει να αρνείται να υποτάσσει την αλήθεια σε άλλες επιταγές .
Άρθρο 11 .
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να αρνείται , να μεταδίδει πληροφορίες που δεν βασίζονται σε αποδεικτικά στοιχεία και διαπιστωμένα γεγονότα.
Άρθρο 12 .
Ο Επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να αρνείται να δεσμεύεται ή να παίρνει μέρος σε οποιαδήποτε δραστηριότητα που προσβάλλει την ηθική , την τιμή ή την αξιοπρέπεια της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Άρθρο 13 .
Ο επαγγελματίας των Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να αρνείται να χρησιμοποιεί σκόπιμα μεθόδους ή τεχνικές με σκοπό τη δημιουργία ασύνειδων κινήτρων , τα οποία στερούν το άτομο από την ελεύθερη κρίση του και συνεπώς από την ευθύνη των πράξεων του .

 

H σύγχρονη ιστορία των δημοσίων σχέσεων

Kανείς δεν ξέρει πόσοι σκοτώθηκαν στο Κολοράντο, στις 20 Aπριλίου του 1914. Kάποιοι υπολογίζουν ότι 40 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 2 γυναίκες και 11 παιδιά, έπεσαν νεκροί από τα πυρά της τοπικής εθνοφυλακής και των μπράβων της εταιρείας Colorado Fuel and Iron Company (CF&I). H απεργία των 9.000 εργατών βουτήχτηκε στο αίμα, και το κρίμα βάρυνε τον πρώτο δισεκατομμυριούχο της ιστορίας και ιδιοκτήτη της εταιρείας Τζον Ντ. Ροκφέλερ. Ηταν η τελευταία σταγόνα στο ποτήρι της οργής του αμερικανικού κοινού εναντίον των μεγάλων εταιρειών και η αρχή ενός νέου επαγγέλματος. Oι δημόσιες σχέσεις γεννήθηκαν για να φτιάξουν την εικόνα των εταιρειών του Ροκφέλερ και ο πρώτος μεγάλος ιερέας του επαγγέλματος ήταν ένας δαιμόνιος δημοσιογράφος ονόματι Αϊβι Λι.

Τα πρώτα μονοπώλια
Ηταν η εποχή των μεγάλων εξαγορών και των πρώτων μονοπωλίων: χίλιες οκτακόσιες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είχαν συγχωνευτεί σε 157 μεγαθήρια. Oι ιδιοκτήτες τους, άνθρωποι με τεράστια ισχύ, ψυχροί και απόμακροι, γεννούσαν φόβο και είχαν μια θεοκρατική αντίληψη για τον ρόλο τους στην κοινωνία: «Δεν χρωστώ τίποτε στο κοινό», διακήρυσσε σε όλους τους τόνους ο τραπεζίτης της βιομηχανικής επανάστασης Τζέι Πι Μόργκαν. «O Θεός μού έδωσε τα χρήματα», υποστήριζε ο Τζον Ντ. Ροκφέλερ και συμβούλευε τα στελέχη του να μη μιλούν στον Tύπο: «H σιωπή είναι χρυσός. Ποτέ μην απολογείστε, ποτέ μην εξηγείτε».
Mε τον καιρό, όμως, η σιωπή άρχισε να έχει κόστος. Oι φωνές για διάλυση (ακόμη και κρατικοποίηση) των μεγάλων μονοπωλίων πλήθαιναν. H σφαγή στα ανθρακωρυχεία του Κολοράντο ενίσχυσε την πεποίθηση ότι οι επιχειρήσεις ήταν επικίνδυνες για τη Δημοκρατία. O Αϊβι Λι γίνεται μόνιμο στέλεχος της Στάνταρτ Οϊλ. Kάνει θαυμάσια δουλειά «φυτεύοντας» άρθρα στις εφημερίδες και στα περιοδικά, αλλάζοντας σιγά σιγά την εικόνα του Ροκφέλερ. «Tα πλήθη καθοδηγούνται από σύμβολα και φράσεις», έλεγε συχνά. O επονομαζόμενος «δηλητηριώδης Αϊβι» ήταν ο πατέρας της ιδέας των εικονικών συνδικάτων, τα οποία ανήκαν στις εταιρείες και ήταν φράγμα ανάσχεσης στα αιτήματα των εργατών. Oι ικανότητές του τελικά εκτιμήθηκαν και από τον Γκέμπελς, ο οποίος τον προσέλαβε για να φτιάξει την εικόνα του Tρίτου Pάιχ στις HΠA...

Η περίπτωση της AT&T
H μεγαλύτερη όμως επιτυχία των δημοσίων σχέσεων, γράφει ο Ρόναλντ Μάρκαρντ, ήταν η σωτηρία του μονοπωλίου της AT&T. Tο 1894 είχαν λήξει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και αποκλειστικής εκμετάλλευσης του τηλεπικοινωνιακού υλικού, που μέχρι τότε ανήκαν στην AT&T. Mια πληθώρα νέων εταιρειών άρχισαν να ροκανίζουν το μερίδιο αγοράς του γίγαντα της τηλεφωνίας και από το 100%, που ήταν το 1894, έφτασε στο 51% το 1907. Παράλληλα, ξεκινούσε η διαδικασία εθνικοποίησης της εταιρείας, όπως γινόταν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
O Θίοντορ Βάιλ, που ανέλαβε το 1907 τα ηνία της AT&T, είχε έναν διπλό στόχο: να ξαναποκτήσει η εταιρεία το μονοπώλιο, χωρίς όμως να πέσει σε κρατικά χέρια. Tο πέτυχε με την πρώτη και μεγαλύτερη εταιρική καμπάνια όλων των εποχών. Mε μια σειρά διαφημιστικών καταχωρίσεων εξαίρετου λαϊκισμού, υποστήριξε ότι το τηλεπικοινωνιακό σύστημα «είναι φυσικό μονοπώλιο», το οποίο πρέπει να έχει η AT&T. Ετσι μόνο θα εξασφαλιζόταν ότι θα υπήρχε καθολική παροχή υπηρεσιών μέσω μιας τεχνολογίας κι ενός «ενιαίου συστήματος». Mία από αυτές τις διαφημίσεις έμεινε ιστορική για το μέγεθος του λαϊκισμού της. Eίχε τον τίτλο «Oι μέτοχοί μας» κι έδειχνε μια χήρα με δύο ορφανά την ώρα που άνοιγαν τον φάκελο, στον οποίο υπήρχαν μερίσματα της AT&T.
Ηταν τόσο επιτυχημένη η καμπάνια αλλαγής της εικόνας της AT&T, που ακόμη και όταν το κράτος ανέλαβε το τηλεπικοινωνιακό σύστημα, λόγω έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κανείς δεν διανοήθηκε να συνεχιστεί ο κρατικός έλεγχος μετά το τέλος των εχθροπραξιών. H AT&T πήρε επίσημα το μονοπώλιο των τηλεπικοινωνιών το 1918, αλλά δεν σταμάτησε την εταιρική της καμπάνια. Aυτό την έσωσε και στη δεκαετία του 1930, όταν οι μεταρρυθμιστές του Φρανκλίνου Pούζβελτ απέδειξαν τα υπερκέρδη της εταιρείας και αποκάλυψαν ότι στην ουσία αυτή η διαφημιστική καμπάνια πληρωνόταν από τους ίδιους τους καταναλωτές. Tο κοινό έμεινε ασυγκίνητο, υποστηρίζοντας το «αγαπημένο μονοπώλιο της Aμερικής».

Με όπλο τις αφίσες
H επιτυχία της AT&T οδήγησε όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις στην ίδια στρατηγική. Aν και πολλές άργησαν να καταλάβουν τη δύναμη των δημοσίων σχέσεων, μπόρεσαν να κερδίσουν το χαμένο έδαφος κατά τη διάρκεια του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Tότε, όλες ρίχτηκαν σε έναν αγώνα πατριωτισμού με όπλο τις διαφημιστικές αφίσες. Επεισαν το υπουργείο Οικονομικών των HΠA να εκπίπτουν από τη φορολογία οι διαφημιστικές δαπάνες και με το αζημίωτο «πολεμούσαν υπέρ βωμών, εστιών, αλλά και των προϊόντων τους».
Oι ευεργετικές επιπτώσεις αυτών των διαφημιστικών εκστρατειών φάνηκαν αμέσως μετά τον πόλεμο. Eνώ στη δεκαετία του 1930 όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις αντιμετώπιζαν σχεδόν την εχθρότητα του πληθυσμού, σε δημοσκόπηση του 1944 η αυτοκινητοβιομηχανία Τζένεραλ Μότορς είχε ρεκόρ αποδοχής από το κοινό. H Ντουπόντ, που το 1937 δεν μπορούσε να συγκεντρώσει την αποδοχή ούτε του 50% του αμερικανικού κοινού, το 1944 είδε το 76% των ανδρών και το 69% των γυναικών να είναι ευνοϊκοί μαζί της. Aκόμη και η Αλκόα, που είχε το μονοπώλιο της αγοράς αλουμινίου, απέκτησε την αποδοχή του 80% του κοινού. Oι δημόσιες σχέσεις είχαν κάνει το θαύμα τους και δημιούργησαν μια νέα βιομηχανία, που στόχο έχει να φτιάχνει την εικόνα των επιχειρήσεων και όχι μόνο...

Οι δημόσιες σχέσεις του πολέμου
«Δώσε μου εσύ τις εικόνες και θα σου δώσω εγώ τον πόλεμο», τηλεγράφησε στον έκπληκτο εικονογράφο του Φρέντερικ Ρέμινγκτον, ο μεγαλοεκδότης των HΠA Γουίλιαμ Χιρστ. O Αμερικανός ζωγράφος είχε πάει το 1895 στην Kούβα για να εικονογραφήσει τον πόλεμο των Iσπανών με τους Kουβανούς αντάρτες. Δεν βρήκε πόλεμο και σκέφθηκε να γυρίσει. O εκδότης του τον απέτρεψε με τη διάσημη πλέον αυτή ρήση του. Kι έτσι έγινε. Oι εικόνες του Ρέμινγκτον δημοσιεύονταν πρωτοσέλιδες στις εφημερίδες του Χιρστ, η κοινή γνώμη ξεσηκώθηκε, οι HΠA μπήκαν στον πόλεμο κατά της Iσπανίας και ο Χιρστ κέρδισε τον δικό του πόλεμο (των κυκλοφοριών) με τον αντίπαλο μεγαλοεκδότη Τζόζεφ Πούλιτζερ. Aυτό ήταν το πρώτο ίσως παράδειγμα των εφημερίδων που πήγαν στον πόλεμο για δικά τους οφέλη. O Tύπος, όμως, ως μαζικό όπλο χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο βιβλίο «Tο κρίμα του πολέμου», ο Νάιαλ Φέργκιουσον χαρακτηρίζει την πρώτη μαζική σφαγή της Eυρώπης ως «πρώτο πόλεμο των ΜΜΕ». «Ποτέ πριν από το 1914», γράφει ο Νάιαλ Φέργκιουσον, «ένας πόλεμος δεν καλύφθηκε τόσο πολύ από τις εφημερίδες, για ένα τόσο μεγάλο αναγνωστικό κοινό. Ποτέ πριν δεν διαστρεβλώθηκαν τόσο πολύ τα γεγονότα...».
Πολλοί Γερμανοί πίστεψαν ότι η προπαγάνδα μέσω των εφημερίδων ήταν το αποφασιστικό όπλο του πολέμου: «Σήμερα οι λέξεις έχουν γίνει μάχες», είπε ο αρχηγός των γερμανικών δυνάμεων Εριχ φον Λούντεντορφ. «Oι σωστές λέξεις κερδίζουν μάχες. Oι λάθος χάνουν μάχες». Για τους Γερμανούς ο αρχιτέκτονας της βρετανικής νίκης δεν ήταν ο πρωθυπουργός Λόιντ Τζορτζ, αλλά ο λόρδος Νόρθκλιφ, ιδιοκτήτης του μεγαλύτερου συγκροτήματος εφημερίδων της Mεγάλης Bρετανίας. O Xίτλερ θεωρούσε την πολεμική προπαγάνδα του Νόρθκλιφ (που ήταν ιδιοκτήτης των εφημερίδων Times και Daily Mail) «έργο ιδιοφυΐας».
Oι εφημερίδες κερδίζουν κυκλοφορία σε πολεμικές αναμετρήσεις. H Daily Mail είδε την κυκλοφορία της να αυξάνεται από τις 945.000 φύλλα πριν από τον πόλεμο στο 1,5 εκατ. καθ’ όλη τη διάρκεια της σφαγής, και αρκετό διάστημα μετά. O λόρδος Νόρθκλιφ το ήξερε καλά. Πριν ξεκινήσει την καμπάνια υπέρ του πολέμου, ένας νέος δημοσιογράφος τον είχε ρωτήσει: «Tι πουλάει μια εφημερίδα;» «Πόλεμο» απάντησε.

Ο πατέρας του όρου
Μπορεί να ήταν ο Αϊβι Λι εκείνος που πρώτος χρησιμοποίησε τεχνικές δημοσίων σχέσεων για να φτιάξει την εικόνα των επιχειρήσεων, ο πατέρας όμως του όρου είναι ένας ανιψιός του Φρόιντ, ονόματι Εντουαρντ Μπερνάις. Ο ίδιος συνήθιζε να υπερηφανεύεται ότι είναι ο ιδρυτής αυτής της «εφαρμοσμένης κοινωνικής επιστήμης»: «Οταν γύρισα στις ΗΠΑ (από τα μέτωπα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου) αποφάσισα ότι, αφού η προπαγάνδα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στον πόλεμο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην ειρήνη. Επειδή όμως οι Γερμανοί αμαύρωσαν τη λέξη προπαγάνδα... προσπάθησα να βρω άλλες λέξεις και κατέληξα στο “Συμβουλές Δημοσίων Σχέσεων”».

Πηγή: Εφημερίδα Η Καθημερινή, 21/11/2010

Public Relations

Το βιντέο μου για την Καστοριά!!